Feijoada uit Oost-Timor

Ken je het Portugese gerecht feijoada? Het betekent ‘bonen’ in het Portugees en wordt over de hele wereld gegeten. Volgens wiki wordt feijoada naast Portugal ook gegeten in Brazilië, Angola, Kaapverdië, Guinee-Bissau, Mozambique, Oost-Timor, India en Macau.

Areas of the world that were once part of the Portuguese Empire

Delen van de wereld die ooit hoorden bij het Portugese rijk. By Empirecoins – Own work, CC BY-SA 4.0, Link

Veganistisch en klaar in 15 minuten

In een feijoada zit oorspronkelijk veel vlees, maar in mijn recept gebruik ik minder vlees of kan je ‘m zelfs helemaal veganistisch maken. Ook duurt een feijoda wel even om te garen (zeker 3 uur), maar mijn versie is in 15 tot 20 minuten klaar!

Ga hier direct naar mijn feijoada recept, of lees meer over de geschiedenis van de Portugezen in Indonesië.

Portugal in Indonesië

Op de Pasar op de Huishoudbeurs 2020 (Pasar Colours) mocht ik een gerecht tijdens mijn kookdemo laten zien dat uit Portugal komt (op de themadag: Portugal). Omdat ik vooral Indisch eten maak, ben ik op zoek gegaan naar Indonesisch eten dat beïnvloed is door de Portugezen. Het moet er zijn, want voordat de Hollanders Indië veroverden, in de laat 16de eeuw, hadden de Portugezen allang -begin 16de eeuw- de Oost met haar wonderlijke kruiden ontdekt.

Sandelhout, kruiden en geloof

In 1511 kregen de Portugezen Malakka (nu Maleisië) in handen. Vanuit daar maakten ze expedities naar de eilanden van ‘Indonesië’, bijvoorbeeld voor de sandelhouthandel met Timor (goed voor parfum, wierook en medicijnen) en natuurlijk de kruiden van de Molukken.

Dit is de straat van Malakka: een foto vanuit ons airbnb. Links zie je het Portugese fort.

Daarnaast zagen de Portugezen zich als de brengers van het Rooms Katholieke geloof. Veruit de meeste mensen op Oost-Timor zijn tot op vandaag de dag Katholiek.

Oost-Timor

De Portugezen verloren in de 17de eeuw veel van hun macht in de regio aan de Hollanders. Op maar een paar plekken bleven de Portugezen nog lang zitten. Zo ook op Oost-Timor. Mede door deze invloed is Oost-Timor (uiteindelijk) een onafhankelijk land geworden dat in 2002 als soevereine staat erkend is door de Verenigde Naties. Timor komt trouwens van timur dat ‘Oost’ betekent. Eigenlijk staat er dus Oost-Oost.

Leenwoorden en keroncong

In het Indonesisch bestaan er allerlei leenwoorden uit het Portugees. Zoals:

  • keju (kaas) van queijo
  • boneka (pop) van boneca
  • sepatu (schoenen) van sapato

Maar ook de keroncong-muziek is een aangepaste vorm van Portugese muziek. Keroncong-muziek wordt gemaakt met verschillende snaarinstrumenten zoals een ukelele-achtig instrument, cello, gitaar en contrabas.

Keroncong is nog steeds populair in Indonesië, maar ik herinner het mij vooral van de muziek die mijn pa vroeger altijd draaide. Voor mij zijn het heel gezellige klanken. Geniet maar even van Wieteke van Dort en Guus Becker.

Feijoada van Oost-Timor

Een sterke invloed van Portugal op eten op Oost-Timor zie je aan de zoete aardappels en cassave dat daar volop wordt gegeten als basisvoedsel. Dit legt Deyzi Soares, Timorees en half Kaap Verdiaans, uit in haar column voor een Australisch blad. Ook voegt ze er een recept aan toe.

Mijn recept voor feijoada is gebaseerd op een veganistisch feijoada recept, maar ik heb het een Indonesische ’touch’ gegeven geïnspireerd op feijoada uit Oost-Timor. Mijn recept heeft de hitte van de pepers, de ‘geroosterde’ smaak van vlees (door de geroosterde paprika, chorizo en het komijnpoeder) en het curry mondgevoel door de gerapste zoete aardappel. Ik serveer er een paar plakjes sinaasappel bij. Dat maakt de smaak helemaal af en blust de hitte.

Voor de bonen kan je alle soorten gebruiken. De Braziliaanse versie gebruikt zwarte bonen, maar de Portugese witte of kidney bonen. Kies dus wat je lekker vindt.

Dit gerecht is klaar in 15 – 20 minuten en genoeg voor 3-4 personen.

Ingrediënten

  • 1 blik zwarte bonen (uitlekgewicht 250 gram)
  • 2 Spaanse pepers (of 3 theelepels sambal oelek)
  • 1 rode paprika
  • 1 sinaasappel
  • 1 grote zoete aardappel
  • 1 chorizoworst (of vegetarische worst)
  • 1 rode ui
  • 3 tenen knoflook (liefst gerookte knoflook)
  • 1 limoen
  • 1 groente bouillonblokje (of 400 ml kruidenbouillon)
  • 2 eetlepels zoute ketjap
  • 2 eetlepels zoete ketjap
  • 2 theelepels jinten (komijn)
  • 2 theelepels chilipoeder
  • 3 theelepels ketoembar (korianderzaadpoeder)
  • 3 theelepels geroosterde paprikapoeder
  • 3 theelepels zwarte peper
  • twee handen platte peterselie
  • rijst
  1. Snij de chorizo in 1 cm plakjes en bak dit zonder olie in de pan rustig aan
  2. Giet de bonen ondertussen in een vergiet en spoel ze af onder de kraan
  3. Rasp de zoete aardappel
  4. Snij de pepers, uien en knoflook in stukjes
  5. Als de chorizo vet heeft afgegeven en al mooi knapperig bruin worden, voeg de pepers, uien en knoflook toe en bak dit samen op.
  6. Snij de paprika in blokjes en voeg toe.
  7. Voeg de kruiden ketoembar, jinten, chili en zwarte peper toe
  8. Voeg de gerapte aardappel toe en doe de deksel 5 min op de pan
  9. Maak 400 milliliter kruidenbouillon
  10. Giet de bouillon bij de de rest en laat, zonder deksel het geheel inkoken, nog zo een 5 minuten, totdat het zetmeel van de aardappels ervoor zorgen dat de saus lobbig wordt net zoals bij een lang gesudderde feijoada.
  11. Voeg de zwarte bonen toe (ze zijn al gaar, dus hoeven alleen opgewarmd).
  12. Maak de feijoda af met de ketjaps en de limoensap. Doe er nog twee handen gehakte platte peterselie bij, schep door en serveer met een paar schijfjes sinaasappel.

Als je de chorizo vervangt met een vega-worst dan is dit hele recept vegetarisch of veganistisch. Ik heb alleen tot nu toe nog niet een vegetarische worst gevonden die een chorizo vervangen kan. Maar mijn versie van deze feijoada is al met veel minder vlees dan het origineel.

Welk ‘vlees’ je ook gebruikt het is zaak dat je de stukjes echt goed aanbakt, zodat ze knapperig worden en hun vet goed loslaten.

Laatst heb ik voor dit recept een hete chorizo gebruikt en toen moest ik alle andere pepers en chilipoeders eruit laten, anders werd het echt te heet.

Ik gebruik een witte zoete aardappel, maar een oranje of zelfs dieprode kan ook. Pas op met raspen dat je niet je vingers meeraspt. Ik hou dan ook een stuk over en rasp niet door tot het einde.

Gerookte knoflook is heerlijk in dit recept. Het benadrukt de vleessmaak die een feijoada moet hebben.

De pepers en de paprika kan er bij. Paprika kan je ook vervangen door tomaten. Mijn man is allergisch voor paprika. Ik vind het wel echt lekkerder met paprika. Het wordt er nog zoeter van en de stukjes blijven goed knapperig.

Ik voeg de poederkruiden toe (ketoembar, jinten -komijn-, chilipoeder en zwarte peper). De zoete aardappel kan nu bij de rest. De bedoeling van de aardappel is dat het zetmeel ervoor gaat zorgen dat alles mooi bindt. Ik doe nu de deksel 5 minuten op de pan en zet alles op gemiddeld vuur.

De bouillon mag er nu bij. Ik gebruik groentebouillon, maar je kan natuurlijk ook een vleesbouillon gebruiken. Ik gebruik geen extra zout, want de ketjaps en de bouillon zorgen daarvoor. Natuurlijk moet je aan het einde even proeven. Is alles nog te flauw, dan kan een beetje zout het verschil maken.

Nu de saus al wat dikker is, kunnen de bonen erbij. Die komen uit blok en zijn al gaar. Ik warm ze in de feijoda op en voeg de andere smaken toe: ketjaps en de limoensap.

Schep platte peterselie, gewone peterselie of selderie door de feijoada vlak voor het opdienen.

Wij eten de feijoada met witte rijst (maar bruine rijst is ook vreselijk lekker) en een paar schijfjes sinaasappel. Bom apetite en selamat makan.

Dit vind je misschien ook leuk...

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *