Atjar Ikan

Zuur en hartig; daar kunnen Indonesiërs wel wat mee. Atjar is een bekend bijgerecht in de Indonesische keuken, maar een atjar kan ook als hoofdgerecht dienen en zelfs warm worden geserveerd. Deze atjar ikan is daar een goed voorbeeld van. Dit lichtzure visgerecht is een klassieker in de Indische keuken. Beb Vuyk en Oma Keasberry hebben het in hun boek staan bijvoorbeeld.

Op de oproep bij Moesson Magazine voor favoriete gerechten waarvan men graag het recept wilt, zegt Brigitte:

 Ik ben op zoek naar traditionele recepten van taotjo, saté kambing, atjar Ikan, martabak.

En Goose Martha zet erbij:

 Taotjo en vis atjar yummy

Atjar Ikan

Beb Vuyk (ik maak al haar recepten uit haar Groot Indonesische Kookboek) gebruikt verschillende vissoorten voor haar atjar ikan, zoals scholfilet en kabeljauw. Ze schrijft dat vooral zoetwatervis lekker is voor een atjar ikan.

Na verder onderzoek zie ik dat in Indonesië er asem wordt gebruikt als ‘zuurmaker’ (Beb gebruikt azijn) en dat er ook komkommer door het gerecht gaat. Lekker fris en zo wordt het meteen ook een echte warme atjar waar ik naar op zoek ben.

Dit is mijn versie van atjar ikan, genoeg voor 3 – 4 personen en klaar in 45 minuten.


Ingrediënten

  • 500 gram visfilet (zeebaars)
  • 200 gram rode ui
  • 3 tenen knoflook
  • 5 cm verse gember
  • 2 cm verse kentjoer (of 1/2 theelepel kentjoerpoeder)
  • 4-5 blaadjes djeroek poeroet
  • 4 kemirinoten
  • 1 theelepel koenjit
  • 2 theelepels suiker
  • 2 stengels citroengras
  • 1/2 komkommer
  • 2 tomaten
  • 2 chili pepers
  • 1 theelepel zout
  • 10 gram asem (tamarinde) uit een potje
  • frituurolie

Bereiding

  1. Ontdooi de filets en dep droog
  2. Frituur de vis in paar minuten gaar en laat uitlekken op keukenpapier
  3. Wrijf helft van de uien, knoflook, gember, kentjoer, kunjit, zout, kemirinoten en suiker samen (boemboe)
  4. Haal olie uit de pan en laat laag van 2 eetlepels over
  5. Bak de djeroek poeroet (citroenblaadjes) in de olie kort
  6. Bak de gewreven boemboe nu hier in goed aan
  7. Snij komkommer in repen (met schil), uien in grove plakken, chili pepers in rondjes en tomaten in vieren
  8. Voeg uien, komkommer, pepers en tomaten toe
  9. Sla citroengras beurs, snij in drie stukken en voeg toe
  10. Roer goed door en voeg 100 ml water toe
  11. Laat aan de kook komen schep de asem erbij
  12. Nu even rustig 2 minuten laten sudderen zodat de tomaten en komkommer een beetje zacht worden, maar niet te veel.
  13. Leg vis in schaal en schep en giet de atjar erover.

Een zeebaars smaakt natuurlijk echt anders dan een scholletje, dus de vis bepaalt behoorlijk de smaak van dit hele gerecht. Ik vind het leuk dat je daarmee kan afwisselen. Dus vooral doen.

Gefrituurde zeebaarsfilets

Gefrituurde zeebaarsfilets

Mijn baarsjes komen uit de vriezer, dus ik ontdooi ze en dep ze goed droog voordat ik ze frituur. Ze zullen hoe dan ook flink spetteren. Ik gebruik daarom altijd een spatdeksel (zo een stuk rond gaas – zie rechts onder op de foto) anders zit alles onder (en jezelf ook).

Ik bak natuurlijk heel kort, want het is vis. Dus na een minuut of twee kunnen ze er al uit. Check gewoon even of ze gaar zijn door ze te bewegen; je ziet meteen of het vlees gaar is.

Terwijl mijn visjes uitlekken wrijf ik alvast de helft (!) van de uien, alle knoflook, kemirinoten, zout en suiker samen. Ik gebruik 1 theelepel zout, dat vind ik genoeg. Maar even de saus proeven voordat je het over de vis giet, misschien mag er nog een beetje zout bij.

Kemirinoten kan je ook kopen als pasta. Maar ik had nog een paar liggen dus gebruikt die. Ik rooster ze nu niet van te voren omdat de boemboe wordt opgebakken. Gebruik je de noten in een rauwe sambal, dan wel even roosteren, anders zijn ze licht giftig.

De andere helft van de uien snij ik wat grover, net als de komkommer. Ook de pepers gaan in ringen en de tomaten in vieren. Het begint al op een atjar te lijken.

Ondertussen schep ik het meeste olie uit de pan. Ik laat een bodem achter. De boemboe kan opgebakken worden. Ik begin met de citroenblaadjes. Die frituur ik als eerste even kort in de olie. Dat geeft al veel smaak af, alvorens ik de boemboe erbij doe.

Ook de sereh (citroengras) hak ik in stukken en gaan door de mix.

Als de uitjes in de boemboe al wat slap zijn gaat de rest erbij. En vergeet de theelepel koenjit niet, dan wordt alles mooi geel van kleur.

Ik schep alles goed door en giet dan ongeveer 100 milliliter water erbij. Onmiddellijk vormt er een heerlijk sausje.

Tijd voor het laatste ingrediënt: asem. Asem is tamarinde en zorgt voor de zure smaak. Ik gebruik asem uit een potje dat al gefilterd is. Proef even of je het zuur genoeg vindt. Ik vind twee theelepels genoeg, maar misschien denk jij daar anders over.

Mijn visjes liggen ongeduldig te wachten tot de saus erover kan. In sommige gerechten gaan de visjes bij de saus in de pan om goed door te warmen en de saus op te zuigen. In Beb Vuyk haar gerechten giet ze de saus en atjar over de visjes. Dat ga ik ook doen. Het zijn filets, dus genoeg tijd om de saus. ook als ze op de schaal liggen, op te zuigen.

Dank voor het topidee om een keer atjar ikan te maken. Het is zo een goede combinatie van smaken. Je hoeft er alleen wat rijst bij te maken en je misschien een verse sambal, maar dan ben je klaar. Het perfecte gerecht voor de zomer!

De komkommer blijft lekker knapperig en de tomaten zorgen voor zachtheid. Dan komen de pepers voorbij en geven een kick. De saus is lekker vettig door de olie, en dat mag ook. Dat geeft alles een warme gloed. Enak sekali!

Dit vind je misschien ook leuk...

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *