Rijst Stomen

Het allereerste recept uit Beb Vuyk’s Groot Indonesisch kookboek is Rijst in de Stoompan. Rijst stomen is zo makkelijk niet en daar legt Beb Vuyk heel precies uit hoe je rijst stoomt met een rijsstomer op het vuur.

Beb zegt in het kookboek over rijst:

Rijst is het basisgerecht van de Indonesische keuken […]. Rijst hoort drooggekookt op tafel te komen met de oorspronkelijke korrel nog goed te onderscheiden.

Beb Vuyk, Groot Indonesisch Kookboek, pagina 43.

Gemoffelde rijststomerpan

Mijn oma en moeder gebruikten altijd deze rijsttomer. Mijn moeder noemt het een ‘gemoffelde pan’. Voor vele Indo’s een bekende ;-). Deze rijstpan is ook handig voor andere recepten, zoals roti kukus, kue mangkok of kue lapis. Maar een rijststomer pan kan je ook goed gebruiken om groente te stomen bijvoorbeeld. Altijd handig om te hebben.

Hieronder eerst het recept zoals in Beb Vuyk’s kookboek. Daarna volgt de manier zoals ik het van mijn moeder heb geleerd.

---

Rijst in de Stoompan (4 à 5 pers.) uit Beb Vuyk Groot Indonesisch Kookboek, pagina 43.

Ingrediënten

• 1/2 liter rijst
• 3/4 liter water

1. Was de rijst tot het waswater helder is.
2. Zet de rijst op met 3/4 liter water uit de warmwaterkraan.
3. Draai het vuur laag zo gauw de rijst kookt en laat haar 8 minuten zachtjes koken.
4. Vul het reservoir van de stoompan en breng het water aan de kook.
5. Doe na 8 minuten de rijst over in het bovenste gedeelte van de stoompan, die een geperforeerde bodem heeft.
6. Zet de bovenste pan op de onderste.
7. Het water mag de rijst niet raken.
8. Stoom de rijst tot ze gaar is, circa een half uur.
9. Schep haar gedurende het stomen een keer of wat om met een houten lepel.
10. Doe haar op in een schaal en laat haar even uitdampen.
    
    Men kan ook de rijst van tevoren half gaar koken en haar pas een half uur voor de maaltijd stomen.
    
    Overgebleven gare rijst kan de volgende dag opgestoomd worden. Ze zal dan in ongeveer tien minuten voldoende warm zijn.

---

Wij doen het thuis niet veel anders, maar gebruiken misschien iets meer visuele clues dan hoeveelheden en tijd. Ik laat het zien.

Rijst wassen of niet

De oude stoompan bestaat uit 2 delen; een onderpan en een vergiet. In de onderste pan doe ik 4 bekers rijst.

Als de rijst nog gewassen moet worden, dan kan dat nu. Als je rijst niet wast blijft het laagje gruis dat ontstaan is door het bewegen in de zak in de rijst zitten. Dat is niet erg, maar zorgt voor een meer plakkerige rijst. Wassen zorgt voor een meer losse, zichtbare korrel.

Ik gebruik graag jasmijn of pandanrijst. De geur en smaak zijn wat exotischer; heerlijk.

Vingerkootje meting

Ik vul de onderste pan van de stoompan met water dat maar een (pink)vingerkootje boven de rijst mag staan. Dat is genoeg.

De pan mag nu op hoog vuur zonder deksel en zonder het vergiet erop.

Kook de rijst tot in het oppervlak gaatjes vallen. Het meeste vocht is verdampt.

Rijst stomen

Dat is het moment om de inhoud van de onderste pan in de bovenste te scheppen.

Mijn moeder liet altijd wat ruimte in het midden van de rijst in het vergiet vrij, zodat de stoom goed circuleert.

Nu kan een laag water in de onderste pan (je kan er gekookt water in doen, dan gaat alles sneller). Het met rijst gevulde vergiet kan er bovenop en de hele stoompan mag opnieuw op hoog vuur. Als het water stoomt, laat ik het nog 10 minuten doorstomen. Dan is je rijst klaar.

Ik vind het uit de klassieke rijststomer net even anders smaken. Het worden mooie glimmende korrels. Met het resultaat uit de elektrische rijststomer is er bijna geen verschil, alleen soms kan het daarin iets natter blijven, dat is niet altijd wat je wilt.